چرایی توجه شهرداری به امور فرهنگی و اجتماعی

به گزارش تهران بهشت؛ در زمینه امور فرهنگی اجتماعی، جزو اولویت های شهرداری تهران است یا خیر؟ آیا در حالی که دستگاه های مختلف ، مسئولیت مدیریت ، 

برنامه ریزی و فعالیت در امور فرهنگی و اجتماعی را دارند ، لزومی دارد شهرداری تهران نیز در این زمینه ، ورود داشته باشد؟

- این سوال را می توان از سه منظر مورد بررسی قرار داد : 

 یک : از منظر تطبیقی

- نهاد شهرداری در اغلب کشورها ، ماموریت فعالیت در امور فرهنگی و اجتماعی را در ساختار سازمانی خود ، لحاظ کرده 

و در این زمینه ، برنامه های مختلفی را چه بطور مستقیم و در هم تنیده با ماموریت های حوزه مدیریت شهری و چه بصورت عمومی و کلان، 

با هدف کمک به بهبود شاخص های کلان فرهنگی و اجتماعی جامعه و کشور خود ، اجرا می کنند.

 دو : از منظر متغیرهای کلان اجتماعی و فرهنگی 

- بررسی ها نشان می دهد که متغیرها و شاخص های امور اجتماعی و فرهنگی در کلانشهر تهران ، در وضعیت مناسبی نیستند. نکته مهم 

این است که چگونگی وضعیت این متغیرها ، تاثیر مهمی در شاخص های مرتبط با امور شهری دارد که در صورت عدم توجه ویژه به آن ها ، 

در نهایت هزینه های آن متوجه نهاد شهرداری تهران نیز خواهد شد و بطور مستقیم یا غیر مستقیم ، موجب تبعات گسترده و اختلال در کارکرد سازمانی مدیریت شهری خواهد شد.

- از آن جمله میتوان به نمونه های ذیل اشاره کرد : 

1. روند رو به رشد آسیب های اجتماعی در کلانشهر تهران ( که نتیجه آن ، بروز پدیده هایی چون معتادان متجاهر ، تکدی گری ، کودکان کار و خیابان ، افزایش خطرپذیری بانوان و کودکان در فضاهای شهری، آسیب به فضاهای عمومی شهری )

2. کاهش سرمایه اجتماعی در سطح محلات شهر تهران ( که نتیجه آن کاهش میزان تعلق شهروندان به محله ، تضعیف میراث ، سنت ها و آیین های فرهنگی در سطح محلات، کاهش مشارکت اجتماعی شهروندان در امور محله و شهر و افزایش آسیب های اجتماعی در سطح محلات)

3. تغییر در سبک زندگی شهروندان ( که موجب تغییر در اولویت ها و ترجیحات هنجاری شهروندان می شود. )

4. وضعیت نامناسب شاخص های کیفیت زندگی در شهر تهران ( که موجب اختلال در وضعیت سلامت روانی اجتماعی شهروندان ، 

کاهش رضایت از زندگی ، افزایش آمار بیماری ها ، افزایش کم تحرکی و نابهنجاری های جسمی و بدنی ، می گردد. )

 سه : از منظر شواهد زندگی شهری 

- گروهی از مولفه های فرهنگی اجتماعی ، جدای از متغیرهای کلان فرهنگی اجتماعی که به نوعی عوامل تعیین کننده کیفیت زندگی هستند ، 

با ماموریت های مدیریت شهری و شهرداری تهران ، ارتباط در هم تنیده ای دارند و چگونگی آن ها ، بطور آشکاری می تواند میزان کارآمدی و اثربخشی مدیریت شهری در انجام ماموریت های خود برای ارائه خدمات شهری و در نتیجه بهبود زیست شهری ، تحت تاثیر قرار دهد.

- این متغیرها که به زبان ساده می توان آن ها را «سبک شهرنشینی» و یا «الگوی شهروندی» خواند ، لازم است بطور مستمر رصد شده و برای بهبود وضعیت آن ها در سطح شهر و در بین شهروندان ، در قالب فعالیت های متنوع فرهنگی و اجتماعی ، تلاش نمود.

- برخی از این متغیرها ، عبارتند از :

- رفتارها و کردارهای روزمره شهروندان در زمینه هایی چون حفظ محیط زیست ، مدیریت پسماند ، الگوی حمل و نقل درون شهری ، حفظ و نگهداشت اموال و فضاهای شهری ، الگوی زندگی همسایه ای و زندگی در محله 

- الگوی مشارکت شهروندان در مدیریت امور شهری و محلات شهر تهران 

- میزان احساس تعلق شهروندان به شهر و محله برای حفظ ، نگهداشت و ترویج میراث فرهنگی شهر و محلات شهر تهران 

- وضعیت گرایش های مخاطره آمیز در بین شهروندان 

  چند نکته قابل توجه 

- در مقایسه با ضرورت هایی که به آن ها اشاره شد ، این نکته قابل توجه است که با وجود تلاش های صورت گرفته ، 

 وضعیت شاخص های سازمانی و مدیریتی در حوزه امور فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تهران ، در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

- پایین بودن نرخ پوشش برنامه های کلان فرهنگی و اجتماعی در کلانشهر تهران 

- ضرورت افزایش آمادگی شهرداری تهران برای زیست بوم جدید ( ناشی از بیماری کرونا و سایر شرایط مشابه )

- پایین بودن سرانه دسترسی شهروندان به خدمات و فضاهای فرهنگی اجتماعی شهر تهران 

- توزیع نامتوازن خدمات فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران و دسترسی نابرابر برخی از اقشار لازم التوجه به خدمات و فضاهای فرهنگی اجتماعی

  جمع بندی 

- بر اساس آنچه اشاره شد ، هزینه کرد در امور اجتماعی و فرهنگی شهر تهران ، یک سرمایه گذاری پایدار است که می تواند علاوه بر کمک به بهبود شاخص های کلان فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تهران ، موجب بهبود وضعیت شاخص های کیفیت زندگی در شهر تهران و در نتیجه ، کاهش هزینه های مدیریت شهری در حفظ و نگهداشت شهر و زیست شهری گردد.

- این در حالیست که تاکنون بودجه حوزه فرهنگی و اجتماعی در شهرداری تهران سهم بسزایی نسبت به کل بودجه نداشته است تا جایی که در بودجه سال 1401 شهرداری تهران علارغم رشد خوبی که بودجه حوزه فرهنگی و اجتماعی نسبت به سال 1400 و سال های قبل آن داشته است ولی فقط 9% از بودجه کل شهرداری را به خود اختصاص داده است و رتبه چهارم را در بودجه نسبت به سایر حوزه ها دارد.