حداقل حقوق و دستمزد کارگران، کارمندان و بازنشستگان در ۱۴۰۱

به گزارش تهران بهشت،  معمولا در دو ماه پایانی سال، همه به فکر تعیین حداقل حقوق برای سال آینده هستند. خبرهایش به سرعت می‌چرخد و دست به دست می‌شود. چرا؟ چون تعیین حداقل حقوق، درصد افزایش همه حقوق‌ها را معلوم می‌کند و ....

نکته یک: تا زمان تصویب بودجه ۱۴۰۱ در مجلس و تایید شورای نگهبان تمامی رقم‌ها مطرح شده در این مطلب، برای افزایش حقوق کارمندان دولت در سال ۱۴۰۱ گمانه‌زنی و گفته‌های مسئولان است.

نکته ۲: تا زمان جلسه وزارت کار و نمایندگان کارگران و کارفرمایان، تمامی رقم‌های نوشته شده در این مطلب برای پایه حقوق وزارت کار سال ۱۴۰۱ نهایی نیست.

افزایش حقوق کارمندان دولت

اگر در استخدام سازمان‌های دولتی یا وزارتخانه‌ها هستید، جزو کارمندان دولتی دسته‌بندی می‌شوید. برنامه دولت برای افزایش حقوق کارمندان دولت هم بالا بردن حقوق به صورت پلکانی است؛ یعنی اگر یک کارمند کمترین حقوق را می‌گیرد، بیشترین افزایش حقوق را دارد.

حقوق کارمندان دولتی برای سال ۱۴۰۱ افزایش حدود ۶۰ درصدی خواهد داشت. علاوه بر آن مبلغ ۵۳۳ هزار تومان هم در احکام کارگزینی تمام کارمندان اضافه می‌شود. یعنی اگر کارمندی امسال حداقل حقوق کارمندی –یعنی ۳ و نیم میلیون تومان- را می‌گرفت، با افزایش حقوق و البته اضافه شدن ۵۳۳ هزار تومان، حدود  ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان حقوق خواهد گرفت. این رقم می‌شود حداقل حقوق سال ۱۴۰۱ برای کارمندان دولتی.

حداقل حقوق و دستمزد کارگران تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۱

حالا برویم سراغ افزایش حقوق و دستمزد کارگران تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۱. شنیده‌ها می‌گویند میزان افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۱ به صورت پلکانی از ۵ تا ۲۹ درصد افزایش خواهد یافت. این یعنی افزایش حقوق بین تمام کارکنانی که تحت پوشش تامین اجتماعی هستند، یکسان نیست و افرادی که سال گذشته پایه حقوق کارگری را می‌گرفته‌اند، با ۲۹ درصد بیشترین افزایش حقوق و آنهایی که بیشترین حقوق مجاز را دریافت می‌کرده‌اند، با ۵ درصد کمترین افزایش حقوق را خواهند داشت.

پس با پیش‌بینی افزایش ۲۹ درصدی حداقل حقوق کارگری امسال که حدود ۳ میلیون و ۸۴۵ هزار تومان بود، حداقل حقوق و دستمزد کارگران تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۱ به دست می‌آید. یعنی حداقل حقوق کارگری در سال ۱۴۰۱، ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان خواهد بود.

نکته: تمام افرادی که در شرکت‌های خصوصی، کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و مشاغل آزاد کار می‌کنند و جزو بیمه‌شدگان تامین اجتماعی هستند، در بخش حقوق و دستمزد جزو کارگران تامین اجتماعی به حساب می‌آیند. یعنی حتی اگر شما کارمند شرکتی خصوصی باشید، اما بیمه تامین اجتماعی دارید، باز هم جزو کارگران تامین اجتماعی محسوب خواهید شد.

جدول مقایسه ای افزایش سالانه حداقل دستمزد و حقوق کارگران

نکته یک: همانطور که در بالا هم اشاره شد، تا تصویب نهایی و برگزاری جلسه وزارت کار با نماینده‌های کارفرمایان و کارگران این عددها در حد پیش‌بینی است و استناد ندارد.

نکته ۲: این رقم‌ها، برای کارگران با یک سال سابقه کار محاسبه شده و برای افرادی که سنوات بیشتری دارد، متفاوت است. در این جدول، نرخ افزایش درصد (که گویا امسال به شکل پلکانی خواهد بود) اهمیت دارد و می‌توانید بر اساس آن، حقوق سال آینده خود را محاسبه کنید.

افزایش حقوق بازنشستگان کشوری

دولت قصد دارد مبلغ  ۵۳۳ هزار و ۸۰۰ تومان و همین‌طور ۳ درصد افزایش پایه حقوق نسبت به سال گذشته را به عنوان افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۱ در نظر بگیرد. پس برای فهمیدن میزان افزایش حقوق سال بعد، رقم حدود ۵۰۰ هزار تومانی را به علاوه افزایش ۳ درصدی به حقوق سال گذشته‌تان اضافه کنید. اگر هم امسال بازنشسته خواهید شد، دولت در لایحه بودجه امسال سقف پاداش پایان خدمت را برای تمام کارکنان سازمان‌های دولتی و نیروهای مسلح که ۳۰ سال خدمت کرده‌اند، ۴۴۵ میلیون تومان اعلام کرده است. البته این رقم سقف پاداش پایان خدمت است و برای تمام بازنشسته‌های امسال این رقم ثابت نخواهد بود.

نکته: خوب است بدانیم به چه کسانی بازنشستگان کشوری می‌گویند؛ طبق قوانین حقوق اداره کار، هر کسی که بین ۲۵ تا ۳۰ سال برای یکی از ادارات دولتی یا وابسته به دولت کار کرده باشد و البته بالای ۵۵ سال هم سن داشته باشد، بازنشسته کشوری به حساب می‌آید. البته دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشنهاد کرده بود سن بازنشستگی ۲ سال افزایش پیدا کند که با مخالفت مجلس مواجه شد.

افزایش حقوق مستمری بگیران تامین اجتماعی

افزایش حقوق مستمری بگیران تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۱ شامل افرادی می‌شود که در حقیقت بازنشسته سازمان تامین اجتماعی هستند و بعد از ۳۰ سال کار در کارگاه یا شرکت حصوصی یا مشاغل آزاد دیگر، بازنشسته این سازمان بیمه‌ای شده‌اند، اما در اصطلاحات حقوق و دستمزد، به این بازنشستگان، مستمری بگیران تامین اجتماعی گفته می‌‌شود.

سال گذشته با طرح همسان‌سازی حقوق که هدفش نزدیک کردن حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی به بازنشستگان کشوری بود، مستمری بگیران از افزایش ۳۹ درصدی حداقل حقوق بهره بردند؛ یعنی سال گذشته حداقل حقوق یک مستمری بگیر تامین اجتماعی با ۳۰ سال سابقه کار، چیزی حدود  ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود. اما درباره افزایش حقوق مستمری بگیران در سال ۱۴۰۱ هنوز خبری به بیرون درز نکرده و همه‌چیز بستگی به جلسه شورای عالی کار دارد که در اسفند ماه هر سال برگزار می‌شود و درباره پایه حقوق سال ۱۴۰۱ تصمیم‌گیری می‌کند. اما شنیده‌ها از افزایش ۱۰درصدی حقوق مستمری بگیران برای سال آینده خبر می‌دهند و احتمالا مبلغ ثابتی هم به آن اضافه خواهد شد.

شورای عالی کار چه زمان تصمیم می‌گیرد؟

بر اساس ماده ۴۱ قانون کار، تعیین حداقل حقوق کارگران بر عهده شورای عالی کار است:‌ «شورای عالی کار همه ساله موظف است میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به معیارهای ذیل تعیین کند: ۱- حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود. ۲- حداقل مزد بدون آن که مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی‌های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد باید به اندازه‌ای باشد تا زندگی یک خانواده را که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام می‌شود، تامین کند.»

اعضای این شورا شامل ۳ نماینده کارگران، ۳ نماینده کارفرمایان و ۳ نماینده دولت به ریاست وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. متولی برگزاری جلسات شورای عالی کار، معاون وزیر کار است که دبیری این شورا را هم بر عهده دارد. این شورا البته میزبان اعضای غیررسمی بسیاری می‌شود. تجربه نشان داده که بحث‌های این شورا آنچنان طولانی و پرتب‌وتاب است که در یک جلسه توافقی به دست نمی‌آید.